Κατά τη διάρκεια της συστολής και επειδή η μιτροειδής βαλβίδα δεν κλείνει στεγανά (όπως κανονικά θα έπρεπε) και η πίεση στον αριστερό κόλπο είναι χαμηλότερη από την πίεση στην αορτή, σημαντική ποσότητα αίματος παλινδρομεί προς την κοιλότητα του αριστερού κόλπου.
Αποτέλεσμα όλης αυτής της διεργασίας είναι να διατείνεται (στο πέρασμα του χρόνου) η κοιλότητα της αριστερής κοιλίας (εξαιτίας της διαστολικής υπερφόρτισης) και να διατείνεται επίσης και ο αριστερός κόλπος (εξαιτίας του αίματος που γυρίζει πίσω σε αυτόν).
Η διάταση των αριστερών κοιλοτήτων (κόλπου και κοιλίας) επιδεινώνει την ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας (ακριβώς επειδή η μιτροειδής βαλβίδα είναι αυτή που βρίσκεται ανάμεσα στον αριστερό κόλπο και στην αριστερή κοιλία).
Με την πάροδο του χρόνου, η αύξηση της πίεσης στην αριστερή κοιλία έχει ως αποτέλεσμα την διάταση και των δεξιών κοιλοτήτων και σε τελική ανάλυση την διάταση όλης της καρδιάς.
Εκτός όμως από τις βλάβες που προκαλούνται στη βαλβίδα –και έχουν ως αποτέλεσμα τον σταδιακό εκφυλισμό της βαλβίδας- η ίδια η ασθένεια (στο τελικό της στάδιο) έχει σοβαρές συνέπειες για την καρδιά, τους πνεύμονες και άλλα ζωτικά όργανα του κάβαλιερ.
Σε τελική φάση, παρουσιάζεται κυκλοφορική συμφόρηση στις πνευμονικές φλέβες με συνέπεια την εμφάνιση πνευμονικού οιδήματος. Αλλά και ο οργανισμός θα αναγκαστεί να αντισταθμίσει τις βλάβες αυτές με εφεδρικούς μηχανισμούς (ενεργοποίηση του συστήματος ανταγωνιστή του μετατρεπτικού ενζύμου και σχηματισμό αγγειοτενσίνης ιι, απελευθέρωση αλδοστερόνης, ηλεκτρολυτικές διαταραχές).