Σε αυτό το κομβικό σημείο, ο πρόγονος σκύλος απέχει εξίσου τόσο από τον ξάδερφό του τον λύκο όσο και από τον σημερινό κατοικίδιο σκύλο. Και όποιος πρόγονος σκύλος τελικά το πήρε απόφαση να χαράξει αυτή τη νέα πορεία, οδηγήθηκε στον τύπο του προ-οικόσιτου σκύλου.
Η ανατομία του πρόγονου σκύλου προσαρμόστηκε στον νομαδικό τρόπο ζωής των ανθρώπων. Ίσως γιαυτό οι αρχαιολόγοι δεν βρήκαν απολιθώματα με «τυπικά σκυλίσια χαρακτηριστικά» από αυτή την περίοδο. Προφανώς, το σώμα του σκύλου δεν είχε ακόμα αλλάξει, μολονότι η συμπεριφορά του και ο εγκέφαλός του ήδη παρουσίαζαν μεταβολές. Προτού ο πρόγονος σκύλος γίνει εντέλει ο σκύλος που όλοι αγαπάμε, ήταν η σειρά του ανθρώπου να κάνει ένα βήμα παραπέρα.
Το βήμα σημειώθηκε περίπου πριν από 12.000 χρόνια, με την καλλιέργεια της γης. Οι άνθρωποι έπαψαν να περιφέρονται σε διάφορα μέρη ως κυνηγοί και οργανώθηκαν σε μόνιμους οικισμούς. Ο πρόγονος σκύλος έκανε κι αυτός το ίδιο: οργάνωσε τη ζωή του μόνιμα στη χωματερή. Αποκόπηκε τελείως από συγγενείς-κυνηγούς που φοβόντουσαν τους ανθρώπους – ούτε κατά λάθος δεν έσμιγαν οι δρόμοι τους. Και δεν ζευγάρωνε πια μαζί τους ούτε καν περιστασιακά. Το σώμα του προγόνου σκύλου άρχισε να προσαρμόζεται στη μόνιμη εγκατάσταση σε έναν τόπο. Σε πολύ σύντομο διάστημα, ο σκύλος όπως τον ξέρουμε σήμερα ήταν πια γεγονός. Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει σκελετούς σκύλων -που θυμίζουν σκύλο- από αυτή τη συγκεκριμένη περίοδο.
Οι υπόλοιπες φυλές της οικογένειας συνέχισαν τον ρόλο του κυνηγού και εξελίχθηκαν στους άγριους σκύλους που βλέπεις στο Discovery Channel. ‘Όχι, είπαμε: ο γκρίζος λύκος δεν έχει καμία σχέση.
Γεγονός: Ο σκύλος και ο λύκος συγγενεύουν όσο συγγενεύουμε εμείς με τον έκτο μας ξάδερφο και με ορισμένους τύπους πρωτευόντων θηλαστικών (πίθηκοι, μαϊμούδες). Μοιράζονται έναν πρόγονο: μέχρι εδώ καλά. Ο σκύλος, όμως, δεν κατάγεται από τον γκρίζο λύκο. Ούτε κι εμείς από τον ξάδερφό μας.
Χρυσάνθη Μιχαλοπούλου
Για την πολύτιμη συμβολή του αξίζουν θερμές ευχαριστίες στον Γιώργο Κωστόπουλο –Διπλωματούχο Εκπαιδευτή Σκύλων, Σύμβουλο Συμπεριφοράς Σκύλων, Διεθνή Κριτή F.C.I. και εμπνευσμένο δάσκαλο.
Belyaev, DK, Trut, LN, Some genetic and endocrine effects of selections for domestication in silver
foxes, in The Wild Canids, Fox, MW, ed., Van Nostrand Reinhold, New York, 1975. Belyaev, DK, Plyusnina, IZ, and Trut, LN, Domestication in the silver fox (Vulpes fulvus desm): changes in physiological boundaries of the sensitive period of primary socialization, Applied Animal Behaviour Science 13:359–70, 1984/85. Semyonova, A, The 100 Silliest Things People Say about Dogs, 2009. Coppinger, R, Coppinger, L, Dogs: a startling new understanding of canine origin, behaviour, and evolution, Scribner, New York, 2001. Koler-Matznick, J, The origin of the dog revisited, Anthrozoos 15(20): 98–118, 2002. Sibly, RM, Smith, RH, Behavioural Ecology: Ecological Consequences of Adaptive Behaviour, Blackwell Scientific Publications, Oxford, 1985.