Ερλιχίωση

Η μονοκυτταρική ερλιχίωση είναι μια ασθένεια που μπορεί να προσβάλλει το κάβαλιερ (όπως και κάθε σκύλο άλλωστε) και είναι αποτέλεσμα μετάδοσης από τσιμπούρι (κρότωνας). Το είδος του συγκεκριμένου τσιμπουριού που ευθύνεται για τη μετάδοση της ερλιχίωσης είναι το Rhipicephalus Sanguineus.

Η μετάδοση της ασθένειας γίνεται από ζώο σε ζώο. Ο άνθρωπος δεν προσβάλλεται ποτέ από σκύλο που νοσεί ή από σκύλο που είναι απλώς φορέας. Η ερλιχίωση εμφανίζεται συνήθως τους ανοιξιάτικους μήνες. Τότε εμφανίζεται έξαρση των παρασιτώσεων από τσιμπούρια. (Σ.σ. παρασίτωση: η προσβολή από παράσιτο. Αποπαρασίτωση: η θεραπεία.) Το μικρόβιο πολλαπλασιάζεται στον οργανισμό του σκύλου, προκαλώντας παγκυτοπενία (μείωση των λευκών αιμοσφαιρίων, μείωση του αιματοκρίτη, μείωση των αιμοπεταλίων). Ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων συνεπάγεται αιμορραγίες. Αυτές πιθανά οδηγούν σε θάνατο.

Αν δεν δοθεί θεραπεία, η νόσος εκδηλώνεται σε 3 φάσεις:

Οξεία Φάση


Τα πρώτα κλινικά συμπτώματα παρουσιάζονται συνήθως 10-20 ημέρες μετά την προσβολή από τον κρότωνα (μετά από το τσίμπημα του τσιμπουριού). Τα συνήθη κλινικά συμπτώματα είναι: πυρετός, ανορεξία, κατάπτωση, μικρή απώλεια βάρους. Σπανιότερα παρατηρείται διόγκωση των λεμφογαγγλίων (πρήξιμο αδένων του λαιμού ή της μασχάλης), ελαφρά θόλωση του κερατοειδούς, επιπεφυκίτιδα, πνευμονία, οίδημα των άκρων και του όσχεου (ο σάκος που περικλείει τους όρχεις) στα αρσενικά και εμετός. Σε μερικές περιπτώσεις, πιθανόν να παρατηρηθούν μικρές αιμορραγίες. Η οξεία φάση που παρουσιάζει πυρετό, διαρκεί από 4 ημέρες μέχρι και 3 εβδομάδες.


Υποκλινική Φάση


Διαρκεί 40-120 ημέρες. Το σκυλάκι φαίνεται να είναι καλά. Υγιές, ζωηρό, με καλή όρεξη. Στην υποκλινική, όμως, φάση, η αιματολογική εικόνα παραμένει ίδια με της οξείας φάσης.


Χρόνια Φάση


Η χρόνια φάση αποτελεί την τελική φάση της νόσου. Τα συνήθη κλινικά συμπτώματα είναι: κατάπτωση και ληθαργικότητα, πυρετός, ωχρότητα επιπεφυκότων (το σκληρό του ματιού δεν είναι κόκκινο), προοδευτική απώλεια βάρους, πετέχειες (αιμορραγικά εξανθήματα) και εκχυμώσεις (μελανιές) στο δέρμα και ρινορραγία (παρουσία αίματος από τη μύτη). Στη φάση αυτή, μπορεί να εμφανιστούν και δευτερεύουσες βακτηριακές λοιμώξεις, δηλαδή λοιμώξεις που δεν έχουν σχέση με την ερλιχίωση, αλλά βρίσκουν τρόπο να προσβάλλουν τον οργανισμό, επειδή το ανοσοποιητικό (αμυντικό) σύστημα του σκύλου έχει κατασταλεί. Στους σκύλους που δεν εφαρμόζεται θεραπεία, επέρχεται ο θάνατος μέσα σε μερικές ώρες έως λίγες ημέρες μετά την έναρξη των αιμορραγιών.


Διάγνωση & Εξετάσεις


Η διάγνωση της ερλιχίωσης βασίζεται στην κλινική εικόνα (συμπτώματα) και στα εργαστηριακά ευρήματα (τα αποτελέσματα των εξετάσεων).
Οι εξετάσεις αυτές είναι:

 

  • κυτταρολογική εξέταση: ο γιατρός παίρνει δείγμα από τον οργανισμό και το εξετάζει στο μικροσκόπιο
  • ορολογικές εξετάσεις (IFA,ELISA) με τις όποιες μετράμε τίτλο αντισωμάτων (δηλ. τον αριθμό των αντισωμάτων στο αίμα. Αν το αίμα του σκύλου περιέχει αντισώματα, αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός έχει αντιδράσει στην πιθανή προσβολή από ερλίχια)
  • PCR, εργαστηριακή μέθοδος απομόνωσης του πολλαπλασιασμού μιας αλληλουχίας DNA, για την εξακρίβωση ενός ζώντα μικροοργανισμού (της ερλίχιας, στην προκείμενη περίπτωση). Η εξέταση γίνεται 2-3 εβδομάδες μετά το τέλος της αντιβίωσης.
    Ο τίτλος αντισωμάτων μπορεί να παραμείνει θετικός (αυξημένος) μέχρι και 12 μήνες μετά τη μόλυνση. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι ο σκύλος δεν έχει θεραπευτεί. Για αυτό τον λόγο, ο κτηνίατρος θα κάνει την PCR, ώστε να βεβαιωθεί ότι έχει πετύχει η θεραπεία των 28 ημερών.

 

image source: Mike Pope, Texas


Θεραπεία


Η θεραπεία επιτυγχάνει πλήρη ίαση της ερλιχίωσης και η νόσος εξαφανίζεται από τον οργανισμό.
Χρησιμοποιούνται αντιβιώσεις της κατηγορίας των τετρακυκλινών και πιο συγκεκριμένα η δοξυκυκλίνη (vibramycin), συνήθως για έναν μήνα (28 ημέρες). Πολλές φορές μπορεί να χορηγηθούν και βιταμίνες ή / και κορτιζόνη, για να υποστηριχτεί η ανοσολογική ανταπόκριση του σκύλου.


Πρόληψη


Η πρόληψη της ερλιχίωσης συνίσταται στη συστηματική και προσεκτική καταπολέμηση των τσιμπουριών, τόσο επάνω στο σώμα των ζώων, όσο και στο περιβάλλον τους. Η εφαρμογή προληπτικών μέσων, (αντιπαρασιτικά σκευάσματα), πριν από την εμφάνιση των τσιμπουριών στο ζώο, αποτελεί την καλύτερη αντιμετώπιση του κινδύνου μολύνσεως. Υπάρχουν αντιπαρασιτικά σκευάσματα σε μορφή αμπούλας στο εμπόριο, για μηνιαία χρήση. Σε καθημερινή βάση και κάθε φορά που βγάζετε έξω το κάβαλιερ μέσα στη μέρα, μπορείτε να το ψεκάζετε με αιθέρια έλαια.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Υπενθυμίζουμε ότι στα κάβαλιερ υπάρχει η ιδιοπαθής θρομβοπενία (χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων) που είναι φυσιολογική κατάσταση για τη συγκεκριμένη φυλή.

_______________________________________

Κώστας Πουλόπουλος, ιατρός

Πηγές:
Κτηνιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Α.Π.Θ.
www.cavalierhealth.org
entomology.cornell.edu
www.wormsandgermsblog.com
ifr48.timone.univ-mrs.fr